19.10.2022
SPIEREN EN BEWEGING
Om ervoor te zorgen dat je paard prestaties kan leveren en tegelijkertijd gezond blijft, is het belangrijk om de spieropbouw van je paard te versterken. Of het nu gaat om een recreatiepaard of een sportpaard: spieropbouw is van levensbelang voor de gezondheid van je paard. Als ruiter moet je daarom goed geïnformeerd zijn over spieropbouw bij je paard en weten hoe je dit het beste kunt bevorderen. In slechts vier tot acht weken kun je al veel bereiken met effectieve training. Hierbij is een combinatie van training, rust en passende voeding essentieel. Je paard zal na een paar trainingssessies natuurlijk nog geen gespierd atleet zijn. Bij spieropbouw moet je daarom inzetten op een langdurige, duurzame training. Belangrijk bij de training is niet alleen de kwaliteit, maar ook dat je je paard voldoende rustperiodes geeft om te herstellen. Spieren groeien tijdens rustperiodes en niet, zoals sommigen denken, tijdens de training. Het heeft dus geen zin om vijf dagen achter elkaar intensieve krachttraining te doen. Integendeel: zo'n aanpak kan je paard zelfs op de lange termijn en blijvend schaden. Een rustdag betekent echter niet dat je paard de hele dag in de stal moet staan. Een lichte training aan de longe is zeker aan te raden. Twee tot drie trainingssessies per week zouden voldoende moeten zijn om het gewenste resultaat te behalen. Begin langzaam en verhoog later pas de intensiteit van je sessies. Het lichaam van het paard heeft vooral aan het begin wat tijd nodig om te wennen aan de nieuwe belasting. Veel paarden hebben na een intensieve training ook wel eens spierpijn. Je weet zelf vast wel hoe onaangenaam zoiets kan zijn en je wilt je paard in die situatie geen extra belasting opleggen. Daarom moet je je paard na een training die het bijzonder heeft belast, observeren en indien nodig de rustperiode iets verlengen. Spierpijn bij je paard herken je aan gevoeligheid voor druk, stijfheid bij beweging en weinig motivatie. Je kent je paard het beste en moet het nog een beetje rust gunnen om te herstellen. Het is ook belangrijk om je paard regelmatig te stretchen. Ongeveer elke 10 minuten moet je je paard leiden om te stretchen. Hierbij moet je de nek van je paard naar beneden laten vallen, zodat zijn mond bijna de grond raakt. De nek moet recht en lang worden gestrekt, zodat ook de rug en de benen optimaal worden gestrekt. Door regelmatig te stretchen worden gespannen spiervezels uitgerekt, verlengd en weer beweeglijk gemaakt. Zo kun je ook spanningen bij je paard voorkomen.
Om heel effectief naar je doel toe te trainen, moet je tijdens de training trainingsprikkels geven. Deze prikkels kun je zien als een signaal voor de spier. Het wordt nu gestimuleerd om te groeien. Trainingsprikkels geef je door net over de grens van de prestaties van je paard te gaan. Belangrijk hierbij is dat je je paard echt niet overbelast, maar alleen iets meer vraagt. Je moet je paard dus heel goed kennen om dit te kunnen beoordelen. Daarna is een pauze voor je paard absoluut noodzakelijk. Je kunt trainingsprikkels bijvoorbeeld geven door de duur van de training iets te verlengen. De snelheid moet echter nog steeds langzaam worden verhoogd.
Het tempo van de stap is de belangrijkste gang in spieropbouw. Het is de meest natuurlijke beweging van paarden. Wilde paarden zijn in de natuur tot wel 16 uur per dag op zoek naar voedsel en leggen daarbij tot wel 30 kilometer af. Ze bewegen daarbij voornamelijk in staptempo. Andere gangen zoals galop of draf worden in de natuur alleen gebruikt als vluchtreflex of uit speelsheid. Training in stap is daarom zeer effectief om spieren te behouden en ook op te bouwen. Als ruiter moet je er daarom op letten dat je paard voldoende beweging heeft, los van de training. Je paard moet zo vaak mogelijk op de wei staan. De bewegingsarmoede in de stal is niet goed voor je paard. Op de wei met zijn soortgenoten beweegt je paard en bouwt het ongemerkt spiermassa op. De wei moet je paard minstens 20 meter achter elkaar kunnen laten galopperen. Door het oneffen terrein worden bovendien spieren, pezen, banden en gewrichten belast. Dit draagt ook bij aan de stabilisatie van het bindweefsel en het ondersteuningsweefsel van je paard. Een buitenrit met je paard door het bos biedt ook een gevarieerde coördinatietraining. Verschillende bodemgesteldheden en hellingen dagen je paard uit en geven het zelfvertrouwen. Spieropbouwtraining betekent echter niet dat je je paard de hele tijd direct moet berijden. Zelfs vanaf de grond aan de longe kan effectieve intervaltraining bijdragen aan spieropbouw.
De voeding van je paard speelt een zeer belangrijke rol bij spieropbouw. Spiergroei kan gericht worden gestuurd door voeding. Het is de beslissende factor bij de opbouw, ongeacht of het een recreatiepaard of een sportpaard betreft. In voeding zitten essentiële aminozuren die eiwitten vormen en een belangrijke bouwsteen zijn voor spieropbouw. Essentiële aminozuren kan het lichaam zelf niet aanmaken. Als er slechts één van ontbreekt, breekt het paard eiwitten uit spieren af en doet de spier dus krimpen. Zorg er dus absoluut voor dat je paard alle belangrijke aminozuren binnenkrijgt. Ze zijn een basisvereiste voor elk paard. Het belangrijkste eiwitbron van een paard is hooi. Let daarom op hoogwaardig hooi. Oud hooi bevat weinig eiwit, dus je moet dit vermijden. Lijnzaad, luzernehooi en sojaschroot zijn andere belangrijke eiwitbronnen voor je paard. Je moet echter ook de eiwitbehoefte van je paard aanpassen aan zijn huisvestingsomstandigheden, het paardenras, de gezondheidstoestand en je trainingsdoel. Sportpaarden hebben net als professionele sporters een bijzonder eiwitrijke voeding nodig om uitstekende prestaties te kunnen blijven leveren. Als je paard niet voldoende eiwitten uit voeding opneemt, moet je een aanvullend voer toevoegen aan het hoofdvoer.
Autor: Mirko Hoffbauer
Datum: 19.10.2022